ماجرای سرور مجازی میکروتیک، از یک کمپانی عرضهکننده روترهای خانگی شروع شد. شرکتی که با نوآوری و خلاقیت، توانست بخش زیادی از تقاضای بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهد، آن هم در شرایطی که غولهای بزرگی مانند ویندوز و لینوکس قد علم کردهاند. اما سرور میکروتیک چه مزیتی دارد که آن را به یکی از محبوبترین سرورهای مجازی تبدیل کرده است؟
اگر مشتاق آگاهی از مزایا و معایب سرور مجازی میکروتیک هستید، باید بگویم این مطلب دقیقاً برای خود شما نوشته شده است و اگر تا پایان این نوشته را مطالعه کنید با کاربردهای منحصر به فرد این سرور مجازی آشنا خواهید شد.
سرور مجازی میکروتیک چیست؟
اگر در یکی از دوره های آموزش شبکه شرکت کرده باشید، احتمالاً میدانید که سرور میکروتیک نوعی سرور مجازی است که از سیستم عامل MikroTik RouterOS استفاده میکند و به طور خاص با هدف مسیریابی طراحی شده است و برای روترها کاربرد دارد. روترهای میکروتیک در مجموع 6 لایسنس دارند که به هر لایسنس، level گفته میشود و متناسب با نیاز شبکه، باید روترهایی با لایسنسهای مختلف تهیه کرد.
سیستم عامل میکروتیک در سرور مجازی، با استفاده از قابلیت حذف و اضافه کردن پورتها، امکان مدیریت شبکه را با انعطافپذیری فوق العادهای فراهم کرده است و مانند یک ابر قهرمان همه فن حریف، شبکه مورد نظر شما را به یک شبکه هوشمند، ایمن و چند منظوره تبدیل میکند.
انواع سرور مجازی میکروتیک
برای سرورهای مجازی بر اساس ویژگیهای سخت افزاری، قیمت و موقعیت جغرافیایی، دستهبندیهای مختلفی در نظر گرفته میشود. در ادامه سه مورد از معروفترین انواع سرورهای میکروتیک که در آموزش پایه ای میکروتیک توضیح داده میشود به همراه کاربرد هریک معرفی شده است:
سرورهای مجازی MikroTik hEX
سرورهای مجازی میکروتیک hEX از یک پردازنده تک هستهای، 256 مگابایت حافظه رم و 10 گیگ فضای ذخیره اطلاعات برخوردار هستند. این نوع سرورها برای کاربردهای سادهایی مانند مسیریابی و اتصال شبکه به اینترنت طراحی شدهاند.
سرورهای مجازی MikroTik Cloud Router
سرورهای مجازی میکروتیک Cloud Router متناسب با نیازمندیهای کاربران به طور اختصاصی پیکربندی میشوند. عمدهترین کاربرد این نوع سرورها، میزبانی وب، میزبانی اپلیکیشنها و مدیریت شبکههای نسبتاً بزرگ است.
سرورهای مجازی MikroTik CCR
و اما سرور مجازی میکروتیک CCR به واسطه پردازنده قویتر، حافظه بالاتر و البته فضای ذخیرهسازی بیشتر، برای کاربردهای پیچیدهتری مانند راهاندازی شبکههای خصوصی مجازی، Load Balancing و QoS مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای سرور مجازی میکروتیک
سرورهای مجازی به واسطه قابلیتهای منحصر به فرد و انعطاف پذیری بالا، مزایای ویژهای در اختیار کاربر قرار میدهند.
مهم ترین مزایای سرور مجازی Mikrotik عبارتند از:
- امنیت بینظیر MikroTik VPS: اگر فقط کمی آموزش پایه ای میکروتیک دیده باشید، بدون شک میدانید که سرور میکروتیک VPS امنیت داخلی بسیار بالایی دارد و از شبکه در برابر ورود ویروسهای مخرب و بدافزارها به طور کامل حفاظت میکند.
- مدیریت کامل منابع: سرور مجازی میکروتیک این امکان را فراهم نموده است تا کاربر بر اساس نیاز خود میزان رم، فضای داخلی ذخیره سازی دیتا، CPU و حتی سرعت شبکه را به طور دلخواه تنظیم نماید و مدیریت کاملی بر منابع مورد نیاز داشته باشد.
- رابط کاربری آسان: رابط کاربری VPS به گونهای آسان و بدون از هرگونه پیچیدگی طراحی شده است که هر کاربر، بدون داشتن دانش خاصی در زمینه کامپیوتر و شبکه، بتواند به راحتی از این سیستم استفاده نماید.
- قابلیت به روز رسانی: سرور مجازی Mikrotik امکان به روز رسانی، رشد و توسعه متناسب با نیازهای شبکه را به شما میدهد. کافیست در یکی از دوره های آموزش شبکه شرکت کرده باشید و کمی با این سرور آشنایی داشته باشید. خواهید دید که این سیستم به آسانی و بدون ایجاد وقفه در فرآیندهای شما، به روز رسانی میشود و به راحتی میتوان ویژگیها و امکانات جدید به آن اضافه کرد.
- مانیتورینگ اطلاعات: سرور مجازی میکروتیک، ابزارهای تحلیل قدرتمند آنالیز و نظارت در اختیار شما قرار میدهد که میتوان از آنها برای تسلط بر عملکرد سرور و بررسی اطلاعاتی نظیر سرعت شبکه، تعداد بازدیدها و قدرت پردازنده استفاده کرد.
معایب سرور مجازی میکروتیک
هر سیستم در کنار مزایا و ویژگیهای مثبت، معایبی نیز دارد. سرور مجازی میکروتیک نیز از این قاعده مستثنی نیست و با محدودیتهایی مواجه است. به عنوان مثال، عملکرد این سرور برای راه اندازی شبکههای کوچک و متوسط، فوقالعاده است. اما به کارگیری آن در شبکههای بزرگ و پیچیده، ممکن است با چالشهایی همراه باشد. به عبارت دیگر استفاده از سرور میکروتیک در شبکههای بزرگ، نیازمند اعمال تنظیمات و پیکربندیهای دقیقتری است.
علاوه بر این چنانچه فشاری بیش از حد معمول بر VPS میکروتیک وارد شود، مشکلاتی نظیر هنگ کردن و اختلال، قابل انتظار است. این موضوع در مورد شبکههایی با ترافیک بالا، پر رنگتر است.
مقایسه مزایا و معایب سرور مجازی میکروتیک
اگر در دوره های آموزش شبکه برای آگاهی هرچه بیشتر دانشجویان بخواهیم یک مقایسه کلی از مزایا و معایب سرور مجازی میکروتیک داشته باشیم، باید موارد زیر را به طور همزمان مورد بررسی قرار دهیم و اولویتبندی کنیم.
مزایا
- امنیت بی نظیر
- مدیریت کامل منابع
- رابط کاربری آسان
- قابلیت به روز رسانی
- مانیتورینگ اطلاعات
معایب
- محدودیت در شناسایی سخت افزار
- عملکرد متوسط در شبکههای بزرگ
- اختلال ناشی از فشار بیش از حد به سرور
کاربرد سرور مجازی میکروتیک
گفتیم که سرورهای میکروتیک با هدف مسیریابی طراحی و به بازار عرضه شد، اما این تمام ماجرا نیست و این غول دنیای شبکه، کاربردهای گستردهتری دارد که در اکثر منابع آموزش پایه ای میکروتیک به آنها اشاره شده است. اگر بخواهیم لیستی از کاربردهای سرور مجازی Mikrotik را در اختیار شما قرار دهیم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- روتینگ (Routing): روتینگ یا همان مسیریابی، یکی از کاربردهای سرور مجازی میکروتیک است. روتر، ابزاری برای بهینهسازی مسیر در شبکههای داخلی و خارجی است و نقش بسیار حیاتی در انتقال دادههای شبکه دارد. واقعیت این است که VPS میکروتیک، از انواع مختلف مسیریابی پویا و ایستا پشتیبانی میکند.
- دیوار آتش (Firewall): وجود فایروال در قلب سرور مجازی میکروتیک، حصاری نفوذناپذیر ایجاد کرده است که مانع دسترسیهای مشکوک و غیرمجاز میشود. در واقع فایروال یا همان دیوار آتش، به شما اجازه میدهد قوانین و مقرراتی را تعریف کنید و از این طریق، کنترل کاملی بر ورودیهای شبکه داشته باشید.
- اتصال امن و خصوصی (Proxy): آیا میخواهید بین دو سیستم، یک پل ارتباطی ایمن برای تبادل اطلاعات ایجاد کنید؟ این کار را به عهده سرور میکروتیک بگذارید تا به راحتی یک شبکه خصوصی ایمن را برای شما راهاندازی کند.
- شبکههای بیسیم (Wireless): یکی از چالشهای مهم شبکههای خصوصی، انتقال دادهها به شیوه امن است. اما برای حل این مشکل نیز میتوان به سراغ سرور مجازی میکروتیک رفت و از قابلیتهای بیسیم آن استفاده کرد.
- عیبیابی و مدیریت شبکه: سرور مجازی میکروتیک، ابزارهای قدرتمندی مانند Torch و Traceroute را برای عیبیابی شبکه در اختیار شما قرار میدهد. علاوه بر این به واسطه امکاناتی مانند لیست ذخیرهسازی، لیست دسترسی، پشتیبانی از پروتکل SOCKS، کش HTTP و سرور پروکسی DNS این امکان را فراهم آورده است که شبکه مورد نظر را به شکلی هوشمندانه مدیریت نمایید.